نگهداری نادرست برنج باعث بوجود آمدن کرم یا شپشک برنج می شود. کسانی که کیسه های برنج را برای مدتی طولانی در انبار نگهداری می کنند با این مشکل زیاد مواجه می شوند. اما راه های ساده و مناسبی جهت از بین بردن شپشک برنج و حتی پیشگیری از بوجود آمدن آن وجود دارد که در این مطلب به آنها می پردازیم.
آماده اید که از شر شپشک ها خلاص شوید؟!
شپشک برنج چیست؟
شپشک برنج یا حشره برنج (به انگلیسی: Rice Weevil یا Sitophilus oryzae) حشره‌ای کوچک با رنگ قهوه ای تیره یا سیاه از خانواده سوسک ها است که علاقه زیادی به غلات مخصوصا برنج دارد. اندازه شپشک برنج حدودا یک سوم دانه برنج (۲-۳ میلی متر) است و معمولا در کیسه های برنج یا انبارهای برنج مشاهده می شود. در واقع این حشره یکی از آفت های رایج انبارهای برنج است و در خیلی از مخازن برنج انبوهی از این حشرات دیده می شود.
آنچه که شپشک برنج را برای ما مهم می کند خسارت هایی است که در برنج ایجاد می کند. این حشره موزی با حمله به برنج ها آنها را می خورد. در نتیجه این حمله در دانه های برنج سوراخ‌های ریز ایجاد می شود و بخشی از برنج ها پودر می شود.
شپشک برنج از طریق تخم ریزی تکثیر می شود و می تواند از طریق برنج های آلوده وارد محیط جدیدی شود. اما نگهداری برنج در محیط نامناسب و به صورت غیراصولی می تواند به تولید و تکثیر این حشره کمک کند.
برای پیشگیری از ایجاد شپشک برنج و مقابله با آن روش های مختلفی وجود دارد که در ادامه به آنها پرداخته شده است.
روش های جلوگیری از شپشک زدن برنج
برای این که گرفتار شپشک های موزی در برنج نشوید بهترین راه پیشگیری است. نکات و روش هایی وجود دارد که به کمک آنها می توانید تا حد زیادی از شپشک زدن برنج پیشگیری کنید. برخی از این موارد عبارت است از:
– محیط خنک و خشک: اگر قصد دارید برنج را برای مدت طولانی نگهداری کنید باید آن را در محیطی خشک و خنک قرار دهید. محیط های گرم و مرطوب به ایجاد حشرات آفت برنج از جمله شپشک کمک می کند. گرما تاثیر زیادی روی این مورد دارد.
– استفاده از ظروف دربسته: بهترین ظرف برای نگهداری برنج، ظروف شیشه‌ای، پلاستیکی یا فلزی با درب محکم هستند. بسته بودن درب ظرف باعث می شود از ورود شپشک یا سایر حشرات به داخل ظرف جلوگیری شود.
– خرید به اندازه برنج: ماندن برنج برای طولانی مدت احتمال شپشک زدن آن را به شدت زیاد می کند. لذا بهتر این است که به اندازه نیاز برنج خرید کنید تا لازم نباشد آن را برای مدت طولانی نگهدارید.
– خرید برنج تازه: سعی کنید برنجی که می خرید تازه باشد تا از بابت نداشتن شپشک در آن مطمئن شوید. برنج های کهنه که مدتی طولانی در انبار مانده اند احتمال وجود شپشک در آنها زیاد است.
– استفاده از مواد بودار: شپشک برنج از مواد غذایی دارای بوی تند دوری می کند. موادی نظیر سیر، نعنا، میخک، برگ بو، و … می تواند در جلوگیری از رشد شپشک ها و فراری دادن آنها موثر باشد.
روش های از بین بردن شپشک برنج؛ معرفی ۴ روش ساده و کاربردی
با وجود روش های پیشگیری از حشره زدن برنج، اما خیلی از اوقات کار از کار می گذرد و فرد با باز کردن کیسه برنج با انبوهی از شپشک ها در داخل کیسه مواجه می شود. در این شرایط راه حل از مقابله با شپشک برنج و از بین بردن آن است.
در ادامه چند راه کار مناسب برای مقابله با حشره برنج معرفی شده است.
۱. استفاده از گیاهان خاص
برخی از گیاهان خاص همچون سیر، نعناع خشک، میخک و برگ بو باعث فراری دادن شپشک ها می شود. تنها کافیست مقداری از مواد ذکر شده را در داخل برنج قرار دهید تا بوی تند آنها حشرات برنج را از خود دور کند.
سیر را می توانید به صورت حبه داخل برنج قرار دهید اما نعنا خشک، میخک یا برگ مو را داخل کیسه ای نازک بریزید و کیسه را داخل برنج قرار دهید.
نکته: دقت کنید که صرفا قرار دادن این گیاهان در داخل ظرف برنج کافی نیست و باید برنج در فضایی باشد که امکان فرار حشره ها هم فراهم باشد.
۲. سنگ نمک و کبریت (گوگرد)
علاوه بر گیاهان خاص، برخی از مواد یا اشیاء خاص هم هستند که برای شپشک ها آزاردهنده هستند. سنگ نمک و گوگرد دو مورد از این مواد هستند که قرار دادن آنها در داخل برنج می تواند به شما در مقابله با شپشک برنج کمک کند. سنگ نمک را به راحتی می توانید در داخل برنج قرار دهید.
اما برای قرار دادن گوگرد در برنج می توانید از کبریت استفاده کنید. سر چوب کبریت مقداری گوگرد وجود دارد که به شما کمک می کند. می توانید یک جعبه کبریت را کاملا داخل برنج قرار دهید.
۳. پهن کردن برنج در فضای باز و زیر نور آفتاب
ساده ترین روش برای فراری دادن شپشک برنج قرار دادن آن زیر نور آفتاب است. درست است که شپشک ها خود در محیط گرم رشد می کنند اما گرما و نور مستقیم خورشید آنها را آزار می دهد. پهن کردن برنج زیر نور خورشید در مدت کوتاهی تمام شپشک ها را فراری می دهد.
دقت کنید که برنج برای مدت زیادی زیر نور آفتاب قرار نگیرد چون در این کار کیفیت برنج را کاهش داده و باعث خرد شدن دانه‌های آن می شود. اگر حس کردید دانه های برنج در حال داغ شدن هستند بهتر است برنج ها را به سایه ببرید.
۴. قرار دادن برنج در فریزر
اگر برای شما مقدور است می توانید برنج را فریزر قرار دهید تا تمام شپشک ها و تخم های آنها در دمای منفی فریزر از بین بروند. شپشک ها نمی توانند دمای منجمدکننده فریزر را تحمل کنند و پس از مدتی که در آنجا قرار گیرند از بین می روند.
برای این کار می توانید برنج را در کیسه یا ظرف دربسته قرار دهید و آن را برای مدت ۴۸ ساعت در فریزر بگذارید تا سرمای فریزر شپشک ها، تخم ها و لاروهای آنها را از بین ببرد.
جمع بندی
شپشک برنج آفتی رایج برای برنج است که با ورود آن به گونی برنج به شدت تکثیر می شود و برنج را از بین می برد. بهترین روش این است که با نگهداری برنج در محیط مناسب از حشره زدن برنج جلوگیری کنید. اما با شپشک زدن برنج باید از روش های مختلف ارائه شده در این مطلب استفاده کنید تا بتوانید حشرات آفت برنج را از بین ببرید.
ما برای فراری دادن شپشک یا کرم برنج ها رو تو آفتاب پهن می کنیم و مدام هم می زنیم. با این کار خود حشرات کم کم از برنج دور میشن. البته تو برنج ها هم سیر میندازم. این دو روش برای ما خوب بوده روش کبریت و نمک رو برای کشتن شپشک امتحان نکردم
ما چند وقت پیش برنج تازه خریدیم و تو انبار نگهداری کردیم. اوایل خوب بود اما بعد از چند ماه کم کم توش شپشک و کرم و حشره پرنده بوجود اومد و توش پر از اونها شد. جالب این که درب برنج هم کامل بسته بود و امکان ورود از بیرون وجود نداره. توی برنج هم که تخم اینها نبوده انگار که از توی برنج ها تولید شدن دقیقا مثل حشراتی که توی سرکه به وجود میان