روغن بدون ترانس یا همان زیرو ترانس چیست؟

در بازار روغن های خوراکی محصولی تحت عنوان روغن بدون ترانس یا روغن زیرو ترانس وجود دارد. اگر می خواهید بدانید که روغن زیرو ترانس چیست باید ابتدا بدانید که چربی ترانس چیست. چربی ترانس زمانی در روغن ها ایجاد می شود که در صنعت تلاش می شود نقطه ذوب روغن افزایش داده شود. این افزایش نقطه ذوب چربی ترانس را نیز افزایش می دهد. اما چگونگی و چرایی این ماجرا نیاز به توضیح بیشتری دارد. پس تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

می دانید که به تازگی مفهوم جدیدی به نام روغن بدون ترانس در روغن های خوراکی بازار ایجاد شده و برخی برندهای عرضه کننده روغن محصولات خود را تحت عنوان زیرو ترانس یا همان بدون ترانس عرضه می کنند. این مفهوم جدید ایجاد شده ناشی از یکی از فرایندهای تولید روغن سرخ کردنی است که باعث می شود ساختاری مضر برای انسان در روغن ایجاد شود. از این روی برخی شرکت ها برای کاهش مضرات روغن سرخ کردنی و افزایش سلامت آن اقدام به تولید این محصول نمونده اند.

برای این که بیشتر در مورد چربی ترانس و مضرات آن اطلاعات کسب کنید و بدانید که روغن بدون ترانس دقیقا چیست ادامه مطلب را حتما بخوانید. در ادامه تمام توضیحات به صورت کامل ارائه شده است. در ابتدا چربی ترانس را برای شما شرح می دهیم.

چربی ترانس چیست؟

ترانس همانطور که متوجه شدید نوعی چربی مضر برای سلامت انسان است که مصرف آن باعث می‌شود میزان کلسترول بد خون (LDL) فرد افزایش یافته و در عوض سطح کلسترول خوب خون (HDL) فرد کاهش پیدا کند. این اتفاق باعث می شود کلسترول خون افزایش یافته و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی در افراد افزایش پیدا کند.

روغن های حیوانی و غذاهایی که از منابع حیوانی تولید می شوند به صورت طبیعی مقدار کمی چربی ترانس در خود دارند. از این روی در ابتدای امر تصور می شد که چربی‌های ترانس می تواند جایگزین خوب و سالمی برای چربی‌های حیوانی باشد چون سرشار از چربی‌های اشباع نشده هستند و معمولا از روغن های نباتی (گیاهی) بدست می آیند. اما بعدها دانشمندان به این نتیجه رسیدند که چربی ترانس کلسترول خود را افزایش می دهد و برای سلامتی انسان مضر است.

باید در نظر داشت که ترانس یا همان چربی ترانس در بسیاری از مواد غذایی مصرفی انسان وجود دارد اما این ترانس آنچنان مضر نیست. در حالی که ترانس ایجاد شده در روغن‌های خوراکی بسیار مضر و زیان بخش هستند و سلامت انسان را به خطر می اندازند. همانطور که ذکر شد طیف گسترده ای از مواد غذایی همچون کیک، شیرینی، خامه قنادی، روغن شیرینی پزی، برخی از مارگرین‌ها، فست فودها، غذاهای سرخ کردنی، تنقلات، چیپس، پفک، بیسکوییت و غذاهایی که در آنها روغن هیدروژنه شده وجود دارد، دارای ترانس هستند.

مضرات چربی ترانس

متوجه شدید که چربی ترانس برای سلامت انسان بسیار مضر است و باعث ایجاد بیماری های گوناگون می شود. ترانس سطح کلسترول بدن را افزایش می دهد که این امر گرفتگی عروق و سکته قلبی را به دنبال خواهد داشت. این چربی با بالا بردن کلسترول بد خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی را به شدت افزایش می دهد.

چربی های ترانس همچنین میزان تری‌گلیسرید‌ها که یکی دیگر از چربی های موجود در خون انسان هستند را بالا می برد که این مورد هم باعث سخت شدن دیواره شریان‌ها و ایجاد بیماری تصلب‌ شرایین می شود که در پی آن بیماری قلبی ایجاد خواهد شد. ترانس ها دیواره عروق را ملتهب می کنند که این مورد هم باعث ایجاد پلاک های چربی و در نتیجه انسداد رگ‌های خونی قلب می شود.

پس چربی های ترانس به شدت برای سلامت انسان مخصوصا قلب و عروق مضر هستند و باید در مصرف آنها بشدت دقت کرد. برای حفظ سلامتی خود باید مصرف چربی های ترانس را به حداقل برسانید تا دچار بیماری های قلبی نشوید.

ترانس چطور در روغن ها ایجاد می شود؟

در فرایند تولید روغن های خوراکی برای این که نقطه ذوب آنها افزایش پیدا کند و طول عمر و پایداری بیشتری داشته باشند به آنها هیدروژن اضافه می شود. در واقع برای این که روغن مایع را به روغن جامد تبدیل کنند این کار انجام می شود. طی این فرایند در روغن چربی ترانس ایجاد می شود. هیدروژنه کردن روغن ها عامل ایجاد چربی ترانس در روغن است که بدترین نوع چربی موجود در روغن‌ها می باشد. وقتی در شرکت تولیدی روغن مایع به روغن جامد همچون روغن شیرینی پزی تبدیل می شود در آن ترانس ایجاد می شود.

وقتی گفته می شود روغن های سرخ کردنی و غذاهای سرخ کردنی برای سلامت انسان مضر هستند یک دلیلش همین ترانس موجود در این روغن هاست. در صنعت برای افزایش نقطه ذوب سلامت روغن را از بین می برند. اگرچه در روغنی هایی حیوانی مقداری چربی ترانس وجود دارد اما عمده چربی‌های ترانس به صورت مصنوعی به روغن ها اضافه می شوند.

همانطور که گفته شد روغن های جامد صنعتی معمولا دارای ترانس هستند. پس اگر روی برچسب روغن، هیدروژنه بودن آن ذکر شده باشد یعنی این روغن دارای چربی ترانس است. این یک روش شناسایی روغن های دارای ترانس است.

روغن زیرو ترانس یا بدون ترانس چیست؟

خب کاملا مشخص است که روغن بدون ترانس یعنی روغنی که در آن ترانس یا همان چربی ترانس وجود ندارد. روغن زیرو ترانس هم که در تبلیغات تلویزیونی بسیار از آن یاد می شود در حقیقت همان است. منظور روغنی است که ترانس آن صفر است. برخی تولیدکنندگان روغن خوراکی اقدام به تولید روغن بدون ترانس کرده اند. این روغن ها همانطور که از نامشان مشخص است دارای چربی ترانس نیستند. یعنی در فرایند تولید آنها ترانس ایجاد نمی شود. فرایند تولید روغن های زیرو ترانس طوری است که در آنها چربی های مضر ترانس ایجاد نمی شود و سلامت روغن از این بابت حفظ می شود.

روغن های بدون ترانس به علت نداشتن این نوع چربی مضر برای پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی بسیار مناسب هستند. چراکه یکی از علل اصلی ایجاد بیماری های قلبی همین چربی ترانس است.

کدام برندها روغن بدون ترانس دارند؟

خب حالا که با مفهوم ترانس و روغن بدون ترانس آشنا شدید قطعا می خواهید بدانید که کدام شرکت های عرضه کننده روغن خوراکی و کدام برندها روغن زیرو ترانس عرضه می کنند. با این که در بازار روغن های خوراکی ایران برندهای زیادی وجود دارند اما همه آنها روغن زیرو ترانس ندارند و تنها چند برند روغن بدون ترانس عرضه می کنند که در ادامه آنها را معرفی خواهیم کرد.

۱- روغن بدون ترانس طبیعت

برند طبیعت یکی از برند های معروف در حوزه روغن های خوراکی است در میان محصولات روغنی متنوع خود دو محصول بدون ترانس تولید می کند. روغن سرخ کردنی زیرو ترانس، روغن مخلوط زیرو ترانس و روغن نباتی نیمه جامد لایت سه محصول بدون ترانس طبیعت هستند. روغن سرخ کردنی زیرو ترانس طبیعت روغنی مناسب برای سرخ کردن مواد غذایی است که در آن زنجیره های اسید چرب بلندتر هستند و از همین باعث شده روغن مقاومت بیشتری در برابر حرارت داشته باشد. لذا استفاده از این روغن برای سرخ کردنی‌های طولانی مدت بسیار مناسب است.

روغن مخلوط زیرترانس طبیعت دیگر محصول بدون ترانس طبیعت است که از روغن آفتابگردان و روغن سویا تهیه شده است. این روغن مخلوط که از ترکیب روغن های گیاهی تولید شده است یک جایگزین مناسب برای روغن‌های هیدروژنه است که با ترانس بالای خود سلامت انسان را به خطر می اندازند. به دلیل این که این روغن مخلوطی از روغن سویا و روغن آفتابگردان است شما می توانید از خواص هر دو روغن در غذای خود بهره مند شوید.

روغن های جامد خود اصلی ترین منشا ترانس هستند و فرایند تولید آنها طوری است که بیشترین ترانس در آنها ایجاد می شود. اما در روغن نیمه جامد لایت طبیعت خبری از ترانس نیست. فرایند تولید این روغن در شرکت طبیعت طوری است که دیگر در آن چربی مضر ترانس ایجاد نمی شود. شرکت طبیعت این روغن نیمه جامد را با ویژگی ها و خواص روغن مایع تولید کرده که مضرات آن کمتر از روغن جامد است.

۲- روغن زیرو ترانس غنچه

برند غنچه که یکی از مشهورترین برندهای عرضه کننده روغن خوراکی در بازار کشور است در میان محصولات روغنی متنوع خود «روغن سرخ کردنی کم جذب زیروترانس» را نیز تولید و عرضه می کند. این محصول که یک روغن بدون ترانس است برای مصارف سرخ کردنی خانگی تولید شده که مخلوطی از روغن های گیاهی (نباتی) مقاوم به حرارت می باشد. از ویژگی های این روغن بدون ترانس مقاومت حراتی بالا، قابلیت سرخ کردن پیاپی در آن، جذب بسیار پایین در غذا، کمترین کف و پاشش روغن، بدون کلسترول و بدون ترانس می باشد.

این روغن حاوی مخلوطی از روغن های گیاهی کانولا، پالم سوپر اولئین و پالم اولئین است که این ترکیب با نحوه فراوری آن باعث شده این روغن در حرارت های بالا مواد سمی تولید نکرده و تغییر رنگ و بو ندهد. همچنین استفاده از این روغن باعث بروز بیماری های قلبی عروقی نیز نمی شود.

۳- روغن بدون ترانس لادن طلایی

لادن طلایی که تخصص آن تولید روغن های جامد نباتی است اکنون روغن بدون ترانس تولید می کند. روغن نیمه جامد بدون ترانس لادن طلایی محصول مورد نظر ماست که توسط برند لادن عرضه می شود. وقتی اسم روغن جامد به میان می آید همه به یاد ضررهای آن می افتند اما این دیگر از آن روغن ها نیست.

روغن نیمه جامد مزه غذا را بهتر می کند در حالی که ویژگی های روغن مایع و جامد را دارد اما مضرات آن بسیار کمتر از روغن جامد است. در واقع شما از طعم و مزه روغن جامد و ویژگی های خوب آن استفاده می کنید در حالی که مضرات آن را ندارد. بنابراین از این پس دیگر می توان به جای روغن جامد از روغن نیمه جامد بدون ترانس لادن استفاده کرد.

دقت کنید که موارد ذکر شده در بالا همگی بر اساس ادعای سازندگان است و ذکر آن تنها نقل قول از سازنده روغن است و هیچ بررسی و تحقیقی روی آن انجام نشده است.

تفاوت روغن‌ مایع، روغن جامد و روغن نیمه جامد در چیست؟

تا اینجای کار با سه نوع روغن مایع، جامد و نیمه جامد آشنا شدید. حال می خواهیم بیشتر در این مورد به شما توضیح دهیم. روغن های مایع از چربی های گیاهی غیر‌اشباع تشکیل می شوند. روغن مایع همانطور که مشخص است حالت مایع دارد و در دمای اتاق مایع است. این روغن یک مشکلی که دارد این است که در شرایط خاصی دچار فساد می شود. برای جلوگیری از فساد روغن مایع آن را تبدیل به روغن جامد می کنند.

لذا برای این که روغن مایع به روغن جامد تبدیل شود آن را هیدروژنه می کنند یعنی با روش های صنعتی به آن هیدروژن اضافه می شود. طی این فرایند روغن حالت جامد پیدا می کند. اما با این تغییر حالت در ساختار روغن هم یک تغییر جدی ایجاد می شود که آن تغییر اسیدهای چرب غیراشباع این روغن به اسید چرب اشباع است. این اتفاق باعث می شود چربی های مضر ترانس در روغن ایجاد شود که برای سلامت انسان بسیار مضر بوده و باعث ایجاد بیماری های قلبی می شود. روغن جامد در عین حال که دارای این معایب و مضرات است یک ویژگی خوبی که دارد حرارت پذیری بالا است. از سوی دیگر این روغن بر خلاف روغن های مایع با نور مشکلی ندارد و با آن دچار فساد نمی شود.

یک نوع دیگر از روغن ها روغن نیمه جامد است که به تازگی توسط برخی شرکت ها تولید شده است. روغن نیمه جامد در حقیقت چیزی میان روغن جامد و روغن مایع است. علت اصلی ساخت این روغن تفاوت میان روغن جامد و مایع است. روغن جامد ماندگاری بالایی دارد اما مضرات زیادی دارد. در عوض روغن مایع آن مضرات را ندارد ولی ماندگاری بالایی هم ندارد و به سرعت با اکسیژن واکنش داده و فاسد می شود. روغن نیمه جامد در حقیقت خواص هر دو نوع روغن را دارد. یعنی هم ماندگاری خوبی دارد و هم مضرات روغن جامد را ندارد. روغن های نیمه جامد در واقع نوعی روغن بدون ترانس هستند که اصلا به خاصر همین خاصیت آنها ساخته شده اند.

در پایان به شما توصیه می شود از روغن های سالم و طبیعی داتام برای مصارف خود استفاده کنید. روغن سرخ کردنی داتام جزء بهترین و سالم ترین روغن های خوراکی است که از دانه های روغنی طبیعی گرفته شده است.