غذاهای سرخ کردنی به دلیل آماده شدن سریع و طعم فوق العاده، افراد را مجذوب خود می کنند. اما متأسفانه واقعیت تلخی پشت سر این لذت زودگذر پنهان است. واقعیتی که شما با هر لقمه از غذاهای سرخ کردنی، در واقع دارید یک بمب زمانی در بدن خودتان کار می گذارید. بمبی که آرام آرام و با گذشت زمان به سلامتی شما آسیب زده و عواقب جبران ناپذیری را رقم خواهد زد.
همانطور که می دانید سلامتی ارزشمندترین دارایی هر فرد است و طبق تحقیقات انجام شده، محققین به این نتیجه رسیدند که آنچه در ظاهر یک لذت ساده غذایی است، می تواند به یک تهدید جدی برای سلامتی فرد تبدیل شود.
اما ما در این مقاله مطالبی را ارائه خواهیم داد که می تواند بیماری های ناشی از مصرف غذاهای سرخ کردنی را کاهش دهد. یعنی علاوه بر متذکر شدنِ عوارض غذاهای سرخ کردنی مثل چاقی، دیابت، کبد چرب، سرطان و …؛ روشی را به شما معرفی می کنیم که نه تنها از خوردن غذاهای سرخ شده اجتناب نمی کنید، بلکه با لذت بیشتری به خوردن آنها ادامه می دهید. پس تا پایان همراه ما باشید.
چرا استفاده از غذاهای سرخ کردنی برای بدن مضر است؟
سرخ کردن مواد غذایی در مقایسه با دیگر روش های پخت و پز، یک امتیاز منفی دارد و آن هم افزایش میزان کالری است. در این روش مواد غذایی به طور کامل در روغن غوطه ور می شوند که علاوه بر از دست دادن آب خود، چربی روغن را جذب می کنند و باعث افزایش میزان کالری می شوند. از طرفی این نوع غذاها دارای چربی های ترانس نیز هستند که اصرار به مصرف آنها، چاقی و آسیب های دیگر را برای بدن به همراه دارد.
– غذاهای سرخ شده چربی ترانس زیادی دارند
چربی های ترانس زمانی به وجود می آیند که چربی های اشباع، تحت فرآیندی به نام هیدروژناسیون قرار می گیرند. این فرآیند صنعتی، ساختار شیمیایی چربی را به کلی تغییر می دهد و آن را به شکلی تبدیل می کند که نه تنها برای بدن بیگانه است، بلکه بسیار مضر نیز می باشد.
هیدروژناسیون معمولاً در دمای بالا و تحت فشار انجام می شود تا روغن های مایع را به چربی های جامد تبدیل کند که در صنایع غذایی کاربرد گسترده ای دارند.
چربی های ترانس یکی از مضرترین انواع چربی ها هستند که خطرات جدی را برای سلامتی فرد دارند. برای حفظ سلامت قلب و بدن، بهتر است از مصرف غذاهای حاوی چربی های ترانس به شدت خودداری کنیم. خواندن برچسب مواد غذایی و انتخاب محصولاتی با حداقل مقدار چربی های ترانس، گامی مهم در جهت داشتن یک رژیم غذایی سالم است.
– غذاهای سرخ شده کالری زیادی دارند
غذاهای سرخ شده با توجه به نوع روشِ پخت و پزشان، مقدار کالری و چربی بالایی دارند که بالطبع میزان کالری دریافتی بدن را نیز چند برابر می کنند.چربی و کالری اضافی در بدن، مساوی است با چاقی که خود چاقی نیز عامل ایجاد انواع بیماری های مختلف مثل دیابت، کبد چرب، سکته، و بیماری های قلبی عروقی است.
سرخ کردن مواد غذایی بسیاری از ویتامین ها و مواد مغذی ضروری برای بدن را از بین می برد. به طوری که ارزش غذایی آن را به شدت کاهش می دهد و آن را به یک میان وعده خوشمزه اما کم خاصیت تبدیل می کند.
بنابراین مصرف مداوم، ولو کم از غذاهای سرخ کردنی، ریسک ابتلا به انواع و اقسام بیماری ها را افزایش می دهد که از این جهت بسیار باید مراقب بود.
ابتلا به بیماری های متعدد با مصرف زیاد غذاهای سرخ کردنی
سرخ کردن مواد غذایی مثل ماهی، سیب زمینی و سبزیجات یکی از روش های متداول پخت و پز در سراسر جهان است. این روش به جهت سرعت بخشیدن در زمان غذا و همچنین ترد و خوشمزه شدن آن، مورد توجه بسیاری از رستوران ها، فست فودها و حتی خانم های خانه دار قرار گرفته است.
اما همانطور که بیان شد سرخ کردن مواد غذایی، ویتامین ها و مواد مغذی آن را از بین می برد و در عوض کالری و چربی های ترانس بالایی را جایگزین می کند. انباشته شدن این چربی ها در دراز مدت باعث به خطر افتادن سلامتی فرد می شود. خطرهایی نظیر:
– بیماری های قلبی
مصرف بیش از حد غذاهای چرب، به ویژه غذاهای سرخ شده، یکی از عوامل اصلی افزایش خطر ابتلا به بیماری های قلبی ـ عروقی است. چراکه در نهایت منجر به افزایش کلسترول بد خون و التهاب می شوند.
از طرفی وجود التهاب مزمن در بدن نیز، به مرور زمان به دیواره داخلی رگ ها آسیب زده و خطر تصلب شرایین را افزایش می دهد. تصلب شرایین، سخت و ضخیم شدن دیواره رگ ها را گویند که می تواند منجر به انسداد رگ ها و در نتیجه بیماری های قلبی مثل حمله قلبی و سکته مغزی شود.
– دیابت
یکی دیگر از عوارض مصرف بیش از حد غذاهای سرخ شده، خطر ابتلا به دیابت است. زمانی که سلول های بدن به انسولین مقاوم می شوند، قادر به استفاده صحیح از گلوکز یا همان قند خون نیستند. در نتیجه، سطح قند خون افزایش یافته و خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را افزایش می دهد.
از طرفی التهاب مزمن ناشی از مصرف مداوم غذاهای پرکالری می تواند به سلول های بتا در لوزالمعده آسیب بزند. این سلول ها مسئول تولید انسولین هستند؛ هورمونی که قند خون را تنظیم می کند. بنابراین آسیب به سلول های بتا می تواند منجر به کاهش تولید انسولین و در نتیجه مقاومت به انسولین شود.
– چاقی و اضافه وزن
یکی از دلایل اصلی چاقی و اضافه وزن، تغذیه ناسالم است. غذاهای سرخ شده به دلیل محتوای بالای چربی و کالری، نقش مهمی در افزایش وزن ایفا می کنند. این نوع غذاها نه تنها کالری زیادی به بدن می رسانند، بلکه بر هورمون های تنظیم‌کننده اشتها نیز تأثیر منفی می گذارند.
مصرف مکرر غذاهای سرخ شده می تواند تعادل هورمون های گرسنگی و سیری را برهم بزند. این غذاها سطح گرلین (هورمون گرسنگی) را افزایش داده و سطح لپتین (هورمون سیری) را کاهش می دهند. در نتیجه فرد احساس گرسنگی بیشتری می کند و تمایل به پرخوری پیدا می کند. به طور کلی چربی های موجود در غذاهای سرخ شده به سختی هضم می شوند و بدن تمایل دارد آنها را به صورت بافت چربی در نواحی مختلف بدن، به ویژه شکم، ذخیره کند. این امر منجر به افزایش چربی بدن و چاقی می شود.
– انواع سرطان
سرخ کردن غذاها در دمای بالا، تغییراتی شیمیایی در آنها ایجاد می کند که می تواند سلامتی را به خطر بیندازد. یکی از مهمترین مضرات این روش، تولید مواد شیمیایی خطرناکی به نام رادیکال های آزاد است. رادیکال های آزاد، مولکول های ناپایداری هستند که می توانند به DNA سلول ها آسیب برسانند و در نهایت منجر به رشد سلول های سرطانی شوند.
علاوه بر رادیکال های آزاد، چربی های اشباع و ترانس موجود در غذاهای سرخ شده نیز نقش مهمی در افزایش خطر سرطان دارند. این چربی ها التهاب مزمن را در بدن ایجاد می کنند. التهاب مزمن، واکنش طبیعی بدن به آسیب ها و عفونت ها است، اما اگر به طور طولانی مدت ادامه یابد، می تواند به سلول ها آسیب رساند و خطر ابتلا به بیماری های مختلف از جمله سرطان را افزایش دهد.
به هر حال مطالعات متعدد نشان داده است که مصرف مکرر غذاهای سرخ شده با افزایش خطر ابتلا به انواع مختلف سرطان، از جمله سرطان های دستگاه گوارش (مری، معده، روده بزرگ)، لوزالمعده، پروستات و سینه مرتبط است.
– کبد چرب و مشکلات کبدی
کبد یکی از مهمترین اندام های بدن است که وظیفه تصفیه سموم و مواد زائد را بر عهده دارد. مصرف بیش از حد غذاهای سرخ شده، به دلیل محتوای بالای چربی های اشباع و ترانس، می تواند به طور جدی به سلامت کبد آسیب برساند. چربی های موجود در این غذاها در کبد تجمع یافته و منجر به بیماری کبد چرب می‌شوند.
کبد چرب در مراحل اولیه ممکن است بدون علامت باشد، اما در صورت عدم درمان می تواند به التهاب کبد و در نهایت سیروز کبدی منجر شود. سیروز کبدی یک بیماری جدی و اغلب کشنده است که در آن بافت سالم کبد با بافت اسکار جایگزین می شود.
– مشکلات گوارشی
مصرف مکرر غذاهای سرخ شده به دلیل محتوای بالای چربی و روش پخت خاص آن، می تواند مشکلات گوارشی متعددی را نیز به همراه داشته باشد. سوزش سر دل (ریفلاکس اسید)، اختلال در هضم و جذب مواد غذایی، و یبوست برخی از آنها می باشد.
چربی های موجود در غذاهای سرخ شده می توانند عضله اسفنگتر تحتانی مری را شُل کرده و باعث برگشت اسید معده به مری و ایجاد سوزش سر دل شوند. از طرفی چربی زیاد روند هضم غذا را کُند کرده و می تواند منجر به سوء هاضمه، نفخ، درد شکم و احساس سنگینی شود. بنابراین سرعت عبور غذا از روده کاهش می یابد و فرد دچار یبوست می شود.
کاهش عوارض غذاهای سرخ کردنی با مصرف روغن های سالم و طبیعی
همانطور که تا به اینجا متوجه شدید، غذاهای سرخ شده حاوی چربی های ترانس هستند که با افزایش سطح کلسترول بد خون، به خاموش شدن قلب انسان کمک می کنند. زیرا باعث پیدایش بیماری های قلبی، عروقی، گوارشی، کبد، سرطان، التهاب، سکته و … می شوند. از طرفی این نوع غذاها در عین اینکه مواد مغذی غذا را از بین می برند، به نوعی بمب کالری نیز محسوب می شوند که باعث چاقی فرد می شوند.
حال که با تمام عوارض غذاهای سرخ شده آشنا شدید، قصد داریم روشی را به شما معرفی کنیم که به مصرف غذاهای سرخ کردنی ادامه دهید. در بین روغن های مضری که امروزه در بازار موجود هستند و اغلب دارای نقطه دود پایین، چربی های اشباع و کلسترول هستند؛ روغن هایی سالمی نیز پیدا می شوند که از این ضعف ها مُبری باشند. روغن های سالم و گیاهی همچون کنجد، کانولا، آفتابگردان، ذرت، سویا و … به دلیل نقطه دود بالا، چربی های غیر اشباع و ضروری که دارند، نه تنها شما را به بیماری های مذکور دچار نمی کنند، بلکه به کاهش چنین بیماری هایی نیز کمک می کند.
البته باید در نظر داشته باشید که در مصرف این روغن ها نباید زیاده روی کنید، چراکه زیاده روی در هر زمینه ای خوب نیست. همواره سعی کنید حد اعتدال را در مصرف این روغن های سالم و طبیعی رعایت کنید و در کنار مصرف آنها از ورزش کردن، سیگار نکشیدن، مصرف حبوبات و سبزیجات غافل نشوید. رعایت کردن این موارد می تواند به طور چشمگیری عوارض غذاهای سرخ کردنی را برای شما کاهش دهد.
سرخ کردن سالم غذا با روغن های گیاهی طبیعی
با مصرف روغن های طبیعی و گیاهی همچون کانولا، کنجد، ذرت و … بدانید که همچنان می توانید از غذاهای سرخ کرده استفاده کنید و از طعم و مزه آن لذت ببرید. این روغن ها نه تنها خاصیت مواد غذایی را هنگام سرخ کردن از بین نمی برند، بلکه با توجه به ویژگی هایی که دارند، می توانند خواص خود را نیز به آن اضافه کنند تا انواع و اقسام ویتامین ها و مواد مغذی را دریافت کنید.
برخی روغن های سالم که دارای چربی های غیراشباع هستند و برای پخت و پز، و انواع سرخ کردن ها مناسب هستند عبارتند از:
- روغن کنجد
- روغن کانولا
- روغن آفتابگردان
- روغن بادام زمینی
- روغن ذرت
- روغن سویا
- روغن پنبه دانه
کلام آخر
در این مقاله به بررسی مضرات جدی غذاهای سرخ شده پرداختیم و خطر ابتلا به بیماری های مزمن را گوشزد کردیم. اما ما هم می دانیم که دل کندن از غذاهای سرخ شده کار سختی است. به همین دلیل به افرادی که نمی توانند از این نوع غذاها دوری کنند، پیشنهاد دادیم از به دنیال خرید روغن سرخ کردنی سالم و طبیعی مثل کنجد، کانولا، ذرت و آفتابگردان برای سرخ کردن غذا باشند اما در مصرف آن ها هم افراط نکنند. این روغن ها سرشار از چربی های غیراشباع هستند که برای سلامتی مفید بوده و به کاهش بیماری های قلبی، گوارشی و … نیز کمک می کند.
بدون دیدگاه