در موضوع مصرف روغن، کشور ما نسبت به کشورهای پیشرفته دنیا در رده های بسیار بالا قرار دارد و به نوعی جزو پرمصرف ها به حساب می آید که در این زمینه تنها چند کشور در خاورمیانه وجود دارد که از ما بدتر هستند. این آمار در حالی می تواند برای کشور ما بد تلقی شود که مردم برای تغذیه شان از انواع روغن های جامد و نیمه جامد و یا روغن های مایع دارای پالم استفاده کنند ولی زمانی که هموطنان عزیز در مصارف روزانه شان از روغن های مایع طبیعی و اصیل استفاده کنند، این آمار دیگر نمی تواند آنقدر فاجعه بار برای ما محسوب شود بلکه شاید بتواند یکی از محاسن مردم کشور ما نیز بشمار رود تا دولتمردان کشورهای دیگر نیز در صدد الگوبرداری از مردم ما بربیایند و روغن های طبیعی را جایگزین روغن های دارای پالم کنند.
البته این نکته را هم باید در نظر بگیریم که زیاده روی در مصرف هر چیزی می تواند مشکلات دیگری را ببار بیاورد. اگر بخواهیم بخشی از این مصارف نادرست را برای شما بیان کنیم باید بگوییم که ما از طرفی در پخت برنج از روغن های غیرطبیعی استفاده می‌کنیم و یا اغلب مواد غذایی دیگری که به غذا اضافه می‌شوند را در روغن سرخ می کنیم؛ تازه در پایان باز احساس می‌کنیم که غذا به اندازه کافی چرب نیست و مقداری روغن یا کره نیز به آن اضافه می‌کنیم.
از طرفی هم روغن‌های خوب و با کیفیت جایی در سفره ما ایرانی ها ندارد و یا استفاده حداقلی دارد. فی المثال ما نه از روغن زیتون استفاده می‌کنیم و نه در سالادهایمان روغن کنجد می‌ریزیم؛ البته اگر سالادی بر سر سفره ما باشد. اغلب خانواده‌هایی هم که از این روغن‌ها استفاده می‌کنند با حرارت دادن به این مواد غذایی سالم، اثرات مثبت آن را کم می کنند.
ما در این مقاله قصد داریم مضرات استفاده از روغن های بی کیفیتی که سلامتی تمام افراد جامعه را به خطر می اندازند برای شما بیان کنیم تا هم از بروز بیماری های مختلفِ ناشی از مصرف چنین روغن هایی جلوگیری کنیم و هم با توجه به جنگی که میان روسیه و اوکراین رخ داده، آینده ای که برای این نوع روغن ها متصور است را برای شما ترسیم کنیم؛ پس با ما همراه باشید.
انواع روغن های مرئی و نامرئی و عدم زیاده روی در مصرف آنها
به طور کلی روغن‌ها به دو گروه روغن‌های حیوانی و گیاهی تقسیم می‌شوند؛ روغن‌های گیاهی معمولاً به صورت مایع و روغن‌های حیوانی به صورت جامد هستند. برای نمونه به روغن‌های گیاهی (یا همان نباتی) مثل روغن زیتون، کلزا، آفتابگردان و روغن‌های حیوانی مثل کره، دنبه، چربی زیر پوست مرغ و … می توان اشاره کرد. کره، روغن نباتی و روغن‌هایی که به صورت مستقیم مصرف می‌شوند، از مصادیق روغن‌های مرئی و قابل مشاهده حساب می شوند.
روغن‌هایی که در مواد غذایی ای همچون لبنیات، گوشت و غیره به صورت غیرمستقیم همراه با ماده غذایی اصلی وارد بدن می‌شوند، روغن های نامرئی محسوب می شوند. مثلاً بعضی مواقع افراد احساس می‌کنند روغن زیادی مصرف نمی‌کنند، در حالیکه شیر پرچرب روغن زیادی دارد.
با توجه به مطالب فوق ما باید یا مصرف غذاهای سرخ کردنی را به حداقل برسانیم و در عوض بیشتر غذاهای کبابی و آب‌پز را در اولویت وعده های غذایی خود قرار بدهیم و یا از روغن های سرخ کردنی طبیعی استفاده کنیم. روغن‌های سرخ کردنیِ مناسب، روغن‌هایی هستند که در برابر درجه حرارت بالا مقاوم هستند و به عبارتی نقطه دود بالا دارند.
حدالامکان باید از مصرف بیش از حد روغن پرهیز شود چراکه مصرف زیاد آن باعث بروز چاقی می شود و همچنین امکان افزایش کلسترول بد (LDL)، افزایش فشار خون و در نتیجه خطر ابتلا به امراض قلبی ـ عروقی را فراهم می کند. مصرف مواد لبنی چرب و گوشت پرچربی به دلیل دارا بودن چربی‌های اشباع نیز موجب افزایش کلسترول خون و بروز بیماریهای قلبی ـ عروقی می‌شود. بنابراین حدالامکان باید از مواد لبنی کم چرب و گوشت های کم چربی استفاده شود.
نقش روغن و چربی ها در سلامت افراد
چربی‌ها و روغن‌های خوراکی نقش مهمی در سلامت افراد دارند و به این راحتی نمی‌توان این روغن ها را به طور کامل از بسته غذایی مردم حذف کرد؛ علاوه بر اینکه مصرف بیش از حد این روغن ها عوارض زیادی را به دنبال خود خواهد آورد. بر اساس آمار و ارقام رسمی سالانه حدود ۷۰ هزار نفر در ایران فقط بر اثر بیماریهای قلبی ـ عروقی جان خود را از دست می‌دهند و این نوع بیماری اولین علت مرگ در کشور حساب می شود.
استعمال دخانیات، کم تحرکی و استرس، افزایش مصرف غذاهای پرکالری و …، به عنوان عوامل زمینه‌ساز شیوع بیماریهای قلبی ذکر می‌شوند؛ اما چند وقتی است که روغن‌های نباتی جامد به عنوان یکی از عاملان اصلی این بیماری تشخیص داده شده است. طبق آمارهای جهانی متاسفانه وضعیت مصرف روغن در کشور ایده‌آل نیست و باید نسبت به جایگزینی مصرف روغن مایع به جای روغن جامد و اصلاح کیفیت روغن‌های خوراکی و الگوی مصرف روغن و چربی در جامعه اهتمام ورزید.
متخصصان تغذیه توصیه می‌کنند افراد ۳۰ درصد انرژی دریافتی روزانه خود را از روغن‌ها کسب کنند به این صورت که سعی شود ۲۰ درصد این روغن‌ها از اسیدهای چرب اشباع و ۱۰ درصد دیگر از اسیدهای چرب امگا ۶ تأمین شود. روغن مایع به دلیل اینکه حاوی اسیدهای چرب غیر اشباع فراوان و فاقد کلسترول است، به روغن جامد ارجحیت دارد. در روغن‌های نباتی ای که کاملاً سفت و جامد هستند، میزان اسیدهای چرب اشباع بالاتر است و همچنین روغن جامد هیدروژنه که میزان اسیدهای چرب اشباع آن بیش از ۲۵ درصد و اسیدهای ترانس آن بیش از ۱۰ درصد باشد، خطر ابتلا به امراض قلبی ـ عروقی را افزایش می‌دهد.
متاسفانه در فرآیند هیدروژناسیون، اسید چرب ترانس نیز تولید می‌شود. اسیدهای چرب اشباع باعث افزایش کلسترول بد (LDL) و در عین حال، کلسترول خوب (HDL) می‌شوند و در نتیجه کلسترول تام را افزایش می‌دهند. اسیدهای چرب ترانس که در اثر هیدروژناسیون روغن‌های مایع و تبدیل آنها به روغن‌های جامد تولید می‌شوند، میزان کلسترول بد را به مراتب بیشتر از اسیدهای چرب اشباع افزایش می‌دهند و در نهایت اثرات سوء آنها بر سلامت افراد، بیشتر از اسیدهای چرب است.
در نتیجه قرار گرفتن روغن های جامد و نیمه جامد برای پخت و پز روزانه، باعث رسوب شدن اسیدهای چرب اشباع در رگها، آترواسکلروز (سفت شدن دیواره عروق)، تنگی و انسداد عروق قلب و در نهایت سکته قلبی می شود. بر اساس آمار و نتایج بدست آمده از آخرین یافته های علمی در جهان مشخص شده است که مصرف روغن های جامد و نیمه جامد به علت دارا بودن اسید چرب ترانسِ بالا، خطر بروز سرطان سینه در خانم ها و سرطان پروستات در آقایان را افزایش می دهد.
اگرچه این روغن ها درحال حاضر در کشور ما با اصلاح فرمولاسیون و بهبود کیفیت به روغن نیمه جامد تبدیل شده اند که مقدار اسیدهای چرب اشباع و ترانس کمتری نسبت به روغن های جامد دارند ولی باید توجه داشت که روغن نیمه جامد هم در مقایسه با روغن های نباتی مایع، مقادیر بیشتری اسید چرب اشباع و اسید چرب ترانس دارد و مصرف آنها خطراتی مانند افزایش کلسترول بد خون LDL، تنگی و انسداد عروق قلبی و نهایتاً سکته قلبی را بدنبال دارند بویژه افرادی که دچار اختلالات چربی خون و کلسترول بالا هستند نباید از این روغن های جامد و نیمه جامد استفاده کنند.
توصیه می شود برای پیشگیری از بیماری های قلبی ـ عروقی از روغن های مایع با منشاء گیاهی استفاده کنید چراکه چربی های مایع، روند بروز آترواسکلروز (سفت شدن دیواره عروق) را کُند می کند. روغن نباتی مایع درصد بسیار کمی اسید چرب اشباع و مقادیر قابل ملاحظه ای اسیدهای چرب غیر اشباع که برای حفظ سلامت قلب ضروری است را دارند و میزان اسید چرب ترانس آن کمتر از ۲ درصد و در بعضی از روغن های مایع تقریباً صفر است که زیرو ترانس نامیده می شوند. مصرف روغن های مایع قطعاً برای حفظ سلامت به روغن حیوانی و روغن نباتی جامد و نیمه جامد ارجحیت دارد.
ترسیم آینده روغن های مصرفی
پس از شیوع بیماری منحوس کرونا در دنیا در دو سال اخیر، رشد جهانی قیمت روغن تقریباً صد درصد شد و این رشد با توجه به اتفاقات و تحولات بین روسیه و اوکراین نیز شتاب بیشتری به خود گرفت چون این دو کشور بزرگترین صادر کنندگان روغن در جهان بشمار می آیند. خود اوکراین یکی از بزرگترین تولیدکننده های دانه های روغنی در جهان محسوب می شود که کارشناسان پیش بینی کردند در سالهای پیش رو دانه های روغنی نیز با افزایش قیمت روبرو خواهند شد.
این موضوع نگرانی را برای جوامع مختلف ایجاد کرده که عرضه جهانی روغن در آینده نه چندان دور کمتر خواهد شد و همین دلیل باعث شده تا برخی دولتمردان قیمت ها را در داخل کشورشان افزایش بدهند. در کشور ما نیز علاوه بر این موارد، اخیراً ارز ۴۲۰۰ تومانی که به واردات کالاهای اساسی من جمله همین روغن ها و دانه های روغنی اختصاص داده شده بود را اصلاح کردند که منجر به افزایش قمیت روغن نیز می شود (البته یارانه این قبیل کالاها به مردم داده شده است تا قدرت خریدشان کم نشود).
براساس گزارش منتشر شده از سوی معاونت اقتصادی اتاق بازرگانی تهران، انتظار می رود در سال ۲۰۲۲ میزان افزایش قیمت برای روغن نارگیل حدود ۳۴ درصد، برای روغن پالم حدود ۴۶ درصد، برای روغن سویا حدود ۳۰ درصد، برای کنجاله سویا حدود ۲۳ درصد و برای دانه های سویا نیز حدود ۲۰ درصد باشد که با توجه به افزایش قیمت‌ها در سال ۲۰۲۱، سطوح قیمت این کالاها در سال ۲۰۲۲ تقریبا به دو برابر ارقام سال ۲۰۲۰ خواهند رسید. طی سالهای ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ نیز با وجود انتظار افت قیمت انواع روغن خام و محصولات دیگر زنجیره تولید آن، پیش بینی می شود همچنان سطح قیمت ها بالاتر از سال ۲۰۲۰ باقی بمانند.
حفظ سلامتی با مصرف روغن های طبیعی داتام
حال خلاصه کلام اینجاست که اگر قرار است ما برای تهیه اقلام اساسیِ خوراکِ زندگی خود (من جمله همین روغن های خوراکی موجود در بازار که حاوی مواد مضری همچون پالم هستند و سلامت تک تک آحاد جامعه را به خطر می اندازد) هزینه بالایی صرف کنیم؛ چرا نیاییم همین مقدار هزینه و چه بسا کمتر از آن را صرف خرید روغن های طبیعی و با کیفیت نکنیم که نه تنها ضرری برای بدن ندارند بلکه باعث حفظ سلامت افراد می شود و شاهد کاهش چشمگیر بسیاری از بیماری های قلبی ـ عروقی خواهیم شد.
نکته ای که همیشه باید در نظر داشته باشیم این است که حتی چربی‌های مفید نیز در هر صورت چربی هستند؛ بنابراین حتی روغن‌های ارگانیکی که برای سلامتی افراد مناسب هستند هم نباید بیش از اندازه مورد نیاز بدن مصرف شوند چراکه در هر صورت کالری زیادی دارند.
در پایان این توضیح را به هموطنان عزیز عرض کنیم که شرکت داتام تولیدکننده انواع روغن های خوراکی من جمله روغن کنجد است که با استفاده از مرغوب ترین دانه های روغنی و بهترین و به روزترین روش های روغن گیری محصولات خود را تولید می کند. ما سلامت و کیفیت روغن های خود را تضمین می کنیم و به شما اطمینان می دهیم که با خرید روغن کنجد از فروشگاه داتام یکی از بهترین و اصل ترین روغن های کنجد را خریداری نموده اید. در ضمن این نکته را هم یادآور شویم که روغن های داتام کاملا سالم و طبیعی بوده و هیچ ماده نگهدارنده ای به آن اضافه نشده است.
بدون دیدگاه