به طور کلی روغن های خوراکی را به دو نوع مایع و جامد تقسیم می کنند. اما اخیرا نوع جدیدی از روغن تحت عنوان روغن نیمه جامد تولید شده که نه جامد است و نه مایع بلکه چیزی میان این دو است. روغن نیمه جامد هم خواص روغن مایع را دارد و هم از ویژگی های روغن جامد بهره مند شده است. در عین حال مضرات هیچ یک از دو روغن را در خود ندارد البته با روغن جامد هم تفاوت هایی دارد. روغن نیمه جامد یک روغن برتر در میان روغن های خوراکی است که استفاده از آن بسیار جذاب است. از روغن نیمه جامد می توان هم برای سرخ کردن غذا و هم برای پخت و پز استفاده کرد. در ادامه بیشتر در مورد روغن نیمه جامد توضیح داده خواهد شد. با ما همراه باشید.
پیش از این روغن های خوراکی تنها همان دو نوع جامد و مایع بودند. ابتدا که تنها روغن جامد وجود داشت و در گذشته مردم تنها روغن های جامد را می شناختند. هم روغن ها نباتی آن زمان و هم روغن های حیوانی که همه جامد بودند. پس از آن پای روغن های مایع به مطبخ ها باز شد و کم کم روغن جامد جای خود را به روغن مایع داد. اکنون روغن مایع تقریبا تمام بازار روغن ها را در اختیار خود گرفته و تنها بخش کمی مربوط به روغن های جامد است که آن هم برای آشپزخانه های بزرگ است.
اما اخیرا روغن جدیدی با عنوان روغن نیمه جامد وارد بازار شده که حالت همانطور که از نامش مشخص است حالت نیمه جامد دارد. روغن نیمه جامد با هدف رفع مضرات روغن های جامد نباتی تولید شد تا در کنار آن بتواند ویژگی های مثبت روغن های مایع را هم داشته باشید. خوشبختانه هر دو هدف برای تولید روغن نیمه جامد به دست آمده اما با این حال همچنان روغن های نیمه جامد چندان با استقبال مصرف کنندگان مواجه نشده اند. شاید علت این باشد که هنوز مردم تصور می کنند روغن نیمه جامد همچون روغن جامد مضر است. اما این طور نیست. بلکه روغن نیمه جامد با روغن جامد تفاوت هایی دارد که در ادامه بیشتر در مورد آن ذکر خواهد شد.
روغن نیمه جامد چیست؟
روغن نیمه جامد همانطور که از نامش مشخص است روغنی با حالت نیمه جامد است. یعنی چیزی میان روغن جامد و روغن مایع. البته این تنها ساختار و شکل ظاهری روغن نیمه جامد است. اما چیزی که این روغن را با دیگر روغن ها متمایز می کند ساختار درونی آن است. فرآیند تولید روغن نیمه جامد طوری طراحی شده که چربی ترانس روغن های نیمه جامد بسیار پایین باشد. برخلاف روغن های جامد که ترانس بالایی دارند، در روغن های نیمه جامد اسید چرب ترانس به کمتر از ۲% تنزل پیدا کرده که این امر باعث می شود ضرر و زیان ناشی از چربی در این روغن بسیار کاهش پیدا کند و احتمال ابتلا به بیماری های قلبی عروقی در آن کم شود.
احتمالا می دانید که اصلی ترین مشکل روغن جامد اسید چرب اشباع بالای آن است که حدودا ۲۰ درصد می باشد. این مقدار بالا از اسید چرب اشباع باعث می شود مصرف کنندگان مداوم آن پس از مدتی به بیماری های قلبی دچار شده و سکته کنند. به همین جهت استفاده از روغن های جامد بسیار محدود شد و روغن های مایع جای آن را گرفت. اما ویژگی خوب روغن های جامد حرارت پذیری بالا و عطر و طعم خوب بود. به همین جهت تولیدکنندگان روغن تصمیم گرفتند روغنی تولید کنند که هم ویژگی های روغن جامد را داشته باشد و هم چربی اشباع آن پایین باشد. از این روی روغن نیمه جامد را تولید نمودند. هدف از تولید روغن نیمه جامد دقیقا همین بوده است.
در مورد فرآیند تولید روغن نیمه جامد هم باید گفت که برخلاف روغن های جامد که از روش هیدروژنه کردن در آنها استفاده می شود، در تولید روغن نیمه جامد دیگر این فرآیند وجود ندارد. برای تولید روغن جامد، روغن مایع را با هیدروژن ترکیب می کنند تا حالت جامد پیدا کند. همین فرآیند باعث می شود اسیدهای چرب اشباع در روغن بسیار افزایش پیدا کرده و روغن را مضر کند. اما در روغن نیمه جامد وضعیت دیگر اینطور نیست. یعنی شرکتهای تولیدکننده روغن از فرآیندهای جدید به جای هیدروژنه کردن استفاده می کنند تا دیگر اسیدهای چرب در روغن نیمه جامد افزایش پیدا نکند.
روغن نیمه جامد چه ویژگی هایی دارد؟
در بالا برخی از ویژگی های روغن های نیمه جامد و برخی از برتری های این روغن نسبت به دو نوع روغن دیگر طرح شد. اما با این حال مجددا به صورت مشروح ویژگی های روغن نیمه جامد ذکر می شود تا در مورد این روغن تازه تولید شده بیشتر بدانید.
– اسید چرب اشباع پایین
همانطور که متوجه شدید اصلی ترین مشکل روغن های جامد همین اسیدهای چرب اشباع هستند که مقدار آنها در روغن جامد بسیار زیاد است. این مقدار زیاد از اسید چرب در روغن باعث می شود بیماری های قلبی زیادی سراغ مصرف کنندگان آن برود. از این جهت در روغن های نیمه جامد دیگر اسیدهای چرب اشباع کاهش یافته اند تا سلامت مصرف کنندگان حین استفاده از روغن نیمه جامد حفظ شود.
– سلامت بالا
با توجه به این روغن نیمه جامد مضررات روغن جامد را ندارد سلامت آن بیشتر خواهد بود. روغن نیمه جامد اسید چرب اشباع و چربی ترانس پایینی دارد و همین باعث می شود مصرف کنندگان آن سلامت بالاتری داشته باشند. در نتیجه استفاده از روغن نیمه جامد در برابر روغن جامد سلامت شما را بیشتر حفظ می کند.
– حرارت پذیری بالا
روغن های جامد از نظر حرارت پذیری بسیار عالی هستند. اصلا یکی از علل مهم استفاده از روغن های جامد توسط آشپزها همین نقطه دود بالای روغن جامد است. در واقع ساختار این روغن طوری است که توانایی تحمل حرارت بالا را دارد. در روغن های نیمه جامد نیز دقیقا همینطور است. یعنی روغن های نیمه جامد همچون روغن های جامد تحمل حرارت های بالا را دارند و از این جهت برای سرخ کردن غذا یک گزینه عالی به حساب می آیند.
– عطر و طعم عالی
عطر و طعم در غذا حرف اول را می زند. کسانی که از روغن جامد استفاده می کنند هدفشان بهره مندی از این عطر و طعم فوق العاده است. اما باید بدانید که روغن های نیمه جامد هم دقیقا همچون روغن های جامد عطر و طعم خوبی دارند. یعنی در واقع روغن نیمه جامد دقیقا همان عطر و طعم روغن جامد را به غذا می دهد. پس از این جهت دیگر مشکلی وجود ندارد و آشپزها می توانند به جای روغن های جامد که مضر هستند از روغن نیمه جامد استفاده نمایند.
– ماندگاری بالا
یک دلیل تولید روغن های جامد ماندگاری بالای آنهاست. خب طبیعی است وقتی روغن در حالت جامد باشد ماندگاری بالاتری خواهد داشت. روغن های نیمه جامد هم دقیقا همچون روغن های جامد ماندگاری بالایی دارند. چراکه حالت آنها جامد است و این باعث می شود در تماس با اکسیژن ماندگاری بالاتری داشته باشند. در حالی که روغن های مایع اینطور نیستند و به راحتی با هوا واکنش داده و خراب می شوند.
تفاوت های روغن نیمه جامد با روغن جامد
در مورد شباهت ها و تفاوت های روغن های جامد و نیمه جامد سخن زیاد است. شاید بهتر باشد ابتدا شباهت های این دو روغن ذکر شود. شاید هم تا اینجا متوجه این موارد شده باشید. به هر صورت اولین شباهت روغن جامد و روغن نیمه جامد همین حالت آنهاست. هر دو به حالت جامد هستند. اگرچه روغن نیمه جامد ممکن است کمی شل تر باشد اما به هر صورت هر دو جامد هستند. دیگر شباهت این دو روغن حرارت پذیری بالای آنهاست.
همانطور که پیش تر ذکر شد روغن جامد و روغن نیمه جامد هر دو حرارت پذیری بالای دارند و می توانند حرارت بالای سرخ کردن را تحمل کنند. پس برای سرخ کردن غذا بسیار مناسب هستند. یکی دیگر از شباهت های این دو روغن که اتفاقا اهمیت زیادی هم دارد عطر و طمع آنهاست. عطر و طعم در غذا و مواد غذایی حرف اول را می زند. روغنی که عطر و طعم خوبی داشته باشد می تواند غذا را خوش عطر کند. پس استفاده از هر دو روغن جامد و نیمه جامد باعث می شود طعم غذا خوب شود.
شاید بهتر باشد بگوییم روغن نیمه جامد تمام ویژگی های روغن جامد را دارد. حرارت پذیری و نقطه دود بالا، عطر و طعم خوب، ماندگاری بالا، حالت جامد در محیط، حالت مایع در گرما و … که همگی ویژگی های مثبت روغن جامد و روغن نیمه جامد هستند. تنها تفاوتی که میان این دو روغن وجود دارد اسیدهای چرب اشباع است.
روغن جامد میزان زیادی اسید چرب اشباع دارد که همین باعث زیان بخش بودن آن می شود. اما روغن نیمه جامد میزان کمتری از اسید چرب اشباع را در خود دارد که باعث می شود سلامت غذا حفظ شده و مصرف کننده دچار بیماری نشود. اصلی ترین تفاوت یا شاید تنها تفاوت روغن جامد با روغن نیمه جامد در همین مسئله است که اصلا هدف از تولید روغن نیمه جامد هم همین عامل می باشد.
روغن نیمه جامد برای سرخ کردن مناسب است؟
یکی از اهداف هیدروژنه کردن روغن مایع یا همان تولید روغن جامد بالا بردن نقطه دود آن بوده است. حرارت پذیری بالا و بالا بودن نقطه دود به شما اجازه می دهد به راحتی و بدون مشکل مواد غذایی را در روغن سرخ کنید بدون اینکه سوختگی در روغن ایجاد شود. بنابراین روغن جامد و روغن نیمه جامد گزینه ای مناسب برای سرخ کردن غذا هستند. روغن جامد به دلیل مضراتی که دارد دیگر مورد استفاده نیست اما جایگزین آن روغن نیمه جامد است که هم حرارت پذیری بالایی دارد و هم مضرات روغن جامد را ندارد.
اما برخی از متخصصین روغن نیمه جامد را هم چندان بی ضرر نمی دانند و توصیه می کنند بهتر است از روغن نیمه جامد هم زیاد استفاده نشود. در این صورت مشخص است که تنها روغن باقی مانده روغن های مایع هستند که تا الان متخصصین امر مخالفتی با مصرف آنها نداشته اند. البته روغن های مایع هم انواع مختلفی دارد و وقتی گفته می شود روغن مایع بهتر از روغن نیمه جامد است منظور این نیست که هر روغن مایع مصرف شود.
منظور روغن مایعی است که سالم و طبیعی باشد و مواد شیمیایی به آن اضافه نشده باشد. همچون روغن زیتون که هم خواص زیتون را دارد و هم سالم و طبیعی است و به آن مواد شیمیایی اضافه نشده است. در هر صورت به شما توصیه می شود در استفاده از روغن ها، چه روغن های نیمه جامد و چه روغن های مایع زیاده روی نکنید. چراکه به طور کلی استفاده زیاد از روغن و غذاهای سرخ کردنی صحیح نیست و سلامت انسان را در بلند مدت به خطر می اندازد.
روغن مایع بهتر است یا روغن نیمه جامد؟
در مورد بهتر بودن روغن مایع یا روغن نیمه جامد نظر دادن کمی سخت است. نظر دقیقی در این خصوص مطرح نشده اما متخصصین امر به طور کلی روغن های غیرمایع را چندان مناسب نمی دانند و توصیه می کنند بهتر است تنها از روغن های مایع استفاده شود. بر این اساس مشخص می شود که روغن مایع بهتر از روغن نیمه جامد است. اما باید در نظر داشته باشید که منظور این نیست که روغن نیمه جامد همچون روغن جامد به کلی مضر است. بلکه منظور این است که استفاده مداوم از روغن نیمه جامد می تواند برای انسان مشکل ساز شود.
مشاهده کردید که روغن نیمه جامد و روغن جامد چه شباهت ها و تفاوت هایی دارند. همچنین در مورد مصارف روغن نیمه جامد هم اطلاعاتی کسب کردید. بنابراین از این پس دیگر می دانید که باید از چه روغنی برای نیازهای خود استفاده کنید. در پایان لازم به ذکر است که شرکت داتام تولیدکننده انواع روغن های مایع گیاهی همچون روغن کنجد، روغن کانولا، روغن زیتون و روغن سرخ کردنی است. ما در داتام تمامی محصولات خود را با روشی صد درصد طبیعی و سالم تولید می کنیم و تلاش داریم بهترین روغن ها را به دست شما مصرف کننده عزیز برسانیم.
بدون دیدگاه