می دانید که روغن های مایعی که برای پخت غذا و سرخ کردن از آن استفاده می شود همگی از گیاهان خاصی همچون آفتابگردان، کلزا، کانولا، زیتون و … تولید می شوند که به آنها روغن مایع گیاهی گفته می شود. روغن آفتابگردان، روغن زیتون، روغن ذرت و روغن کلزا همگی روغن های گیاهی هستند. در حقیقت اکثر روغن های خوراکی مایع که در بازار وجود دارد روغن گیاهی است که از دانه های روغنی گیاهان بدست آمده است. در این مطلب قصد داریم انواع گوناگون روغن های گیاهی مایع را به شما معرفی کنیم. پس با ما همراه باشید.
امروزه آشپزی به یکی از بخش های مهم زندگی انسان بدل شده است که در آن غذاهای گوناگون با روش های مختلف طبخ می شود. همین امر باعث شده مواد اولیه این کار که روغن هم یکی از آنهاست گسترده تر شود. در گذشته تنها روغن های حیوانی همچون دنبه و روغن های گیاهی همچون روغن زیتون و روغن کنجد و ارده وجود داشت اما اکنون شرایط تغییر پیدا کرده و ده ها روغن مایع گیاهی در اختیار یک آشپز قرار دارد و می تواند با آنها غذا طبخ نماید.
روغن های گیاهی مختلف هر یک خواص و ویژگی های مختلفی دارند که در پخت غذا به آشپز کمک می کند. به عنوان مثال روغن آفتابگردان حرارت پذیری بالایی دارد، لذا برای سرخ کردن عمیق با حرارت بالا مناسب است. در مقابل روغن زیتون است که نقطه دود چندان بالایی ندارد. پس برای سرخ کردن عمیق چندان مناسب نیست اما برای سالاد و پخت و پز یک گزینه عالی است.
معروف ترین و بهترین روغن های مایع گیاهی
روغن های مایع گیاهی از گیاهانی تولید می شوند که دارای دانه های روغنی هستند. دانه های روغنی در واقع همان میوه گیاه هستند که درصد بالایی از آنها را روغن تشکیل می دهد و برای روغن کشی بسیار مناسب هستند. مثلا میوه گل آفتابگردان همان تخمه آفتابگردان است که مغز آن دارای روغن زیادی می باشد. گل کلزا و کانولا هر دو دارای دانه هایی هستند که روغن زیادی دارد. زیتون و کنجد هم هر دو خود دارای روغن زیادی هستند که از آنها روغن بدست می آید.
روغنی بودن این دانه ها و میوه ها باعث شده متخصصین این حوزه آنها را کشف کرده و به دنبال روغن گیری از آنها باشند. در طبیعت شاید صدها دانه روغنی و گیاه مناسب برای روغن گیری وجود داشته باشد که تا الان روغن های مختلفی از آنها استحصال شده است. برخی از این روغن ها شناخته شده بوده و برخی هم برای ما ناشناخته است. البته برخی از روغن ها خوراکی نیستند و برای مصارف دیگر بدست آمده اند. در ادامه برخی از بهترین و مشهورترین روغن های مایع گیاهی ذکر شده است.
۱- روغن آفتابگردان
در حال حاضر رایج ترین نوع روغن های خوراکی مایع روغن آفتابگردان است که از دانه های روغنی گل آفتابگردان استخراج می شود. دانه های گل آفتابگردان که در حقیقت همان تخمه آفتابگردان است یکی از بهترین دانه های روغنی برای تولید روغن خوراکی است که امروزه بسیار مورد توجه قرار گرفته است. مغز تخمه آفتابگردان از دانه ها جدا شده و از آن روغن گیری می شود. از روغن آفتابگردان برای سرخ کردن و پخت و پز مواد غذایی استفاده بسیاری می شود.
به همین دلیل و به دلیل محبوبیت فراوان این روغن گیاهی برخی شرکت ها تلاش کردند با ایجاد تغییرات ژنتیکی در گل آفتابگردان، بذر مرغوب‌تری ایجاد کنند تا هم در برابر آفت ها مقاومت داشته باشد و هم روغن بهتر و بیشتری جهت تولید عرضه نماید. در همین راستا برخی نظر دارند که این اقدام موفقیت آمیز نبوده و تغییر ژنتیکی آفتابگردان برای سلامت انسان زیان بخش شده است.
۲- روغن ذرت
یکی دیگر از روغن های گیاهی شناخته شده و پرمصرف در بازار روغن ذرت است. روغن ذرت از دانه های زرد رنگ ذرت یا همان بلال گرفته می شود. خود ذرت در صنعت و کشاورزی مصارف گوناگونی دارد که یکی از آنها روغن گیری است. وجود دانه های روغنی در گیاه ذرت باعث شده صنعت تولید روغن به آن نگاه ویژه ای پیدا کند و از دانه های آن برای روغن گشی بهره گیری نماید. در گیاه هم همچون آفتابگردان در پروژه تغییر ژنتیکی قرار داشته و اکنون بسیاری از گیاهان موجود که از آن روغن تولید می شود نسخه تغییر یافته ژنتیکی هستند.
۳- روغن کلزا
روغن کلزا که به تازگی معروف شده و از گل کلزا که گلی زرد رنگ با دانه های ریز روغنی است حاصل می شود. تا چند سال پیش خبری از کلزا و روغن کلزا نبود و شما چیزی به عنوان روغن کلزا در بازار پیدا نمی کردید. اما با تمرکز صنعت روغن های خوراکی روغن این گیاه و روغن گیری از آن روغن کلزا وارد بازار روغن های مایع شد و جای خود را در بازار پیدا کرد. دانه های کلزا منابع سرشار روغن هستند که صنعت این فرصت را از دست نداد و از آن برای تولید روغن نباتی استفاده کرده است.
۴- روغن کانولا
روغن کانولا نوع دیگری از روغن های مایع خوراکی است که عمر بسیار کوتاهی دارد و در واقع روغن جدیدی به حساب می آید. متخصصین ژنتیک برای افزایش بهره وری گیاه کلزا را هم همچون دیگر گیاهان از دستکاری خود بی نصیب نگذاشتند. آنها کلزا را به صورت ژنتیکی دستکاری کردند و پس از اعمال تغییرات گل جدیدی به نام کانولا را ایجاد کردند.
بنابراین کانولا یکی از گونه های گل کلزا است که پس از اصلاح ژنتیکی به نام کانولا شناخته می شود. آنطور که گفته شده طی این اصلاح ساختاری موارد مضر و بیماری زا موجود در کلزا رفع شده است. روغن کانولا هم تا چند سال پیش اصلا وجود نداشت اما اکنون روغن کانولا بخش اعظمی از بازار روغن های مایع و روغن های سرخ کردنی را در اختیار گرفته است.
۵- روغن زیتون
روغن زیتون یکی از بهترین و سالم ترین روغن های مایع خوراکی است که خوشبختانه تا کنون دستکاری ژنتیکی نشده است و زیتون های فعلی و روغن های حاصل از آنها همگی طبیعی بوده و هیچ یک حاصل از دستکاری ژنتیکی نیستند. دانه های زیتون بر خلاف ظاهر خود دارای درصد بالایی روغن قابل استحصال هستند. با توجه به خواص فراوان زیتون و روغن موجود در دانه های آن طبیعتا این دانه ها یک فرصت استثنایی برای روغن گیری محسوب می شوند.
جالب است بدانید که روغن زیتون از صدها بلکه هزاران سال پیش وجود داشته و در گذشته هم از آن برای مصارف گوناگون استفاده می شده. با ورود صنعت به حوزه تولید روغن مایع روغن زیتون هم دستخوش تغییر شد و انواع مختلفی از روغن زیتون همچون فرابکر و بکر وارد بازار شد. اما به هر صورت روغن زیتون به دلیل غیرتراریخته بودن آن یک گزینه سالم و مناسب برای پخت و پز غذا می باشد.
۶- روغن کنجد
روغن کنجد از دانه های زرد رنگ کنجد بدست می آید. کنجد که از آن در نانوایی ها استفاده می شود دارای مقادیر زیادی روغن در خود است که می توان آن را استخراج کرد. روغن کنجد هم همچون روغن زیتون فعلا غیرتراریخته است و دستکاری ژنتیکی نشده است. بنابراین روغن کنجد یک روغن سالم و طبیعی است که می توان از آن بدون دغدغه استفاده کرد و دیگر نگران سلامتی نبود. طب سنتی از این روغن بیشتر برای مصارف درمان استفاده می کند و برای مصرف خوراکی روغنی دیگر بر پایه کنجد را معرفی می کند.
۷- روغن ارده کنجد
روغن ارده کنجد یک روغن بر پایه کنجد است. اگر دانه های کنجد آسیاب شده و کمی تفت داده شود به آن ارده گفته می شود. پس به روغنی که از این فرایند به دست می آید هم روغن ارده کنجد گفته می شود. روغن ارده بر پایه دانه های کنجد است و در حقیقت همان روغن کنجد است که فرایند خاصی روی آن انجام شده است. جالب است بدانید که یکی از بهترین و سالم ترین روغن های مایع خوراکی برای انسان همین روغن ارده است. طب سنتی که اکنون طرفداران زیادی پیدا کرده روغن ارده را یکی از بهترین روغن ها برای مصرف خوراکی معرفی کرده است. این روغن طبیعی هم همچون روغن زیتون از صدها سال قبل وجود داشته و از آن برای خوراک و درمان بهره گیری شده است.
۸- روغن سویا
روغن سویا از دانه های روغنی سویا حاصل می شود. سویا نوعی گیاه است که ظاهری همچون لوبیا دارد و رنگ آن چیزی میان نارنجی و قهوه ای است. دانه های سویا هم مصرف خوراکی دارد و هم از آن برای تولید روغن استفاده می شود. دانه های فرآوری نشده سویا به صورت خام در بازار وجود دارد. دانه های فرآوری شده آن هم وجود دارد که در پخت غذای ماکارانی کاربرد دارد. در واقع دانه های سویا پس از روغن کشی به تفاله تبدیل می شوند که آنها را به صورت محصول خشک و فرآوری شده وارد بازار می کنند.
۹- روغن پنبه دانه
روغن پنبه شاید برای شما کمی عجیب باشد که چطور می شود از گل پنبه (که حالت پشمی دارد) روغ گرفت؟ اما روغن پنبه از محصول آن که پشمی است گرفته نمی شود. گل پنبه که همان پشم را تولید می کند دارای دانه های ریزی است که به عنوان پنبه دانه شناخته می شود. این دانه ها خاصیت روغنی دارند و از این دانه هاست که روغن پنبه دانه بدست می آید. روغن پنبه دانه هم همچون روغن های معرفه شده در بالا خاصیت خوراکی دارد اما باید پیش از مصرف خوراکی تصفیه شود تا برخی آلودگی های آن از بین برود.
۱۰- روغن پالم
روغن پالم که این روزها زیاد نام آن را می شنوید روغنی است که از گیاه درخت پالم بدست می آید. پالم درختی است همچون نخل خرما که میوه ای همچون خرما می دهد. از میوه این گیاه روغن پالم بدست می آید. چند سال پیش گفته شد برخی شرکت های تولیدکننده روغن برای کاهش هزینه های خود درصد بالایی از محصول خود را از روغن پالم پر می کنند. نظریات مختلفی در مورد سرطان زا بودن روغن پالم مطرح شد و در نهایت نتیجه بر این شد استفاده از روغن پالم در محصولات خوراکی ممنوع است و تنها برای مصارف غیرخوراکی می توان از روغن پالم استفاده کرد.
۱۲- روغن بادام
روغن بادام همانطور که مشخص است از مغز بادام بدست می آید. اگر مغز سفید بادام را با دست بمالید کاملا مشخص است که چه مقدار روغنی است. این دانه های روغنی منبع تولید روغن سالم، طبیعی و پرخاصیتی به نام روغن بادام است. روغن بادام بیش از این که کاربرد خوراکی داشته باشد کاربرد درمانی دارد. در طب سنتی بسیاری از مشکلات و بیماری ها را با مالش روغن بادم درمان می کنند. البته که امکان مصرف خوراکی آن هم وجود دارد. روغن بادام در دو نوع روغن بادام شیرین و روغن بادام تلخ تولید می شود که هر یک خواص جداگانه ای دارند.
۱۱- روغن نارگیل
روغن نارگیل از همان میوه قهوه ای رنگ پشمالو بدست می آید که شبیه به توپ است. لایه سفید درون نارگیل بسیار روغنی است و می توان روغن آن را استخراج کرد. یکی از روغن‌هایی که میزان اشباع آن بسیار بالاست روغن نارگیل است. روغن نارگیل هم همچون روغن زیتون انواع مختلفی چون بکر، فرابکر و تصفیه شده دارد. روغن نارگیل اگرچه مصرف خوراکی دارد اما بیشتر از آن برای مصارف درمانی استفاده می شود.
۱۲- روغن کرچک
کرچک درختی است که برگهای بزرگی مثل برگ های درخت انگور دارد. میوه این درخت دانه هایی همچون لوبیا است. از دانه های کرچک روغن کرچک استخراج می شود. روغن کرچک خواص درمانی بسیار زیادی دارد و از در تولید دارو و محصولات درمانی هم استفاده می شود. روغن کرچک هم همچون چند روغن قبلی بیشتر خاصیت درمانی دارد و از به صورت عمده در پخت و پز غذا استفاده نمی شود.
دیگر روغن های گیاهی مایع و خوراکی
مشاهده کردید که چند نوع روغن گیاهی و خوراکی مختلف وجود دارد که از گیاهان مختلف استخراج می شود. درصد بالایی از روغن های مایع موجود در بازار یکی از روغن های بالا است. با این حال این تمام روغن های گیاهی نیست و قطعا روغن های گیاهی دیگری هم وجود دارد که کمتر شناخته شده هستند. در ادامه برخی از این روغن های کمتر شناخته شده را معرفی می کنیم.
- روغن گلرنگ
- روغن گردو
- روغن بادام زمینی
- روغن فندق
- روغن خردل
- روغن شاهدانه
- روغن آووکادو
روغن های فوق برخی دیگر از روغن های گیاهی خوراکی است که اگرچه چندان معروف نیستند اما ممکن است نام برخی از آنها را شنیده باشید. قطعا روغن های گیاهی دیگری هم وجود دارد که در فهرست فوق از آن نامی به میان نیامده است اما مصرف خوراکی دارد.
در پایان به شما توصیه می کنیم برای تهیه غذایی سالم و حفظ سلامت خود از روغن های سالم و طبیعی استفاده کنید. روغن های سالم و طبیعی داتام جزء بهترین روغن های مایع خوراکی در بازار است که می توانید از آنها برای مصارف خوراکی خود استفاده کنید. با روغن های سرخ کردنی داتام زندگی سالمی داشته باشید.
بدون دیدگاه